Con người có được dạy dỗ, đào tạo ngay từ hồi nhỏ theo những phương pháp tự do, bình đẳng bác ái, có được thấm nhuần không khí tự do, bình đẳng, bác ái trong ít nhất là năm ba thế hệ liên tiếp rồi mới có thể hành động theo quy tắc tự do, bình đẳng bác ái được. Nghĩa là vấn đề giáo dục là quan trọng nhất.
Ta không thể mong con ta thành những người chỉ huy trọng tự do, bình đẳng, bác ái nếu ta dùng phương pháp độc đoán để nhồi nặn chúng, bắt chúng hoan hô những kẻ chúng khinh bỉ, và ngày ngày tụng những lời thù oán và gây hấn.
Mà phương pháp giáo dục cổ điển của Á Đông cũng như Âu Tây là phương pháp độc đoán đó. Tác giả không phủ nhận thiện chí của người xưa, nhưng cái lối uốn nắn trẻ theo một mẫu mực mà người lớn đã định trước, không gây được hạnh phúc cho nhân loại.
Khoa học giáo dục rất khó khăn và phức tạp. Không có ai dám tự hào là nắm được bí quyết cũng không có phương pháp nào gọi là hoàn toàn. Xét cho cùng thì ở đời không có lý thuyết nào hoàn toàn được, vì nếu nhận là hoàn toàn tức thị là không tiến nữa, mà có ai dám nghĩ rằng từ nay đến khi bị tiêu diệt, nhân loại đứng hoài một chỗ trong một khu vực nào đó không? Chẳng qua lý thuyết nào cũng chỉ để cứu cái tệ của một thời thôi.
Mục lục:
Tựa
Phần thứ nhất: Thời mới, giáo dục mới
Phần thứ nhì: Vấn để kỉ luật
Phần thứ ba: Những tật của trẻ
Kết